Paslanmaz Çelik Çubuk
Paslanmaz Çelik Çubuk, Krom (Cr) ve diğer alaşım elementlerinin yüksek oranlarda ilavesi ile elde edilen korozyon direnci özellikleri malzemelerin, kimya sanayi veya denizcilik sektörü gibi özellikle yıpratıcı ortam şartlarında kullanımına imkân sağlamaktadır.En çok tercih edilen yada en çok aranan çelik çubuk kalitesi ise AISI 304 Paslanmaz Çelik Çubuktur. 304 Kalite çelik çubuk sanayide en çok kullanım alanına sahip olmasından dolayı sıkça kullanılmaktadır.
Paslanmaz Çelik Çubuk, diğer çelik türlerine göre çok üstün olan korozyon direnci özellikleri bu tip kullanımlara yönelik tercihlerde ön plana çıkarır. Bazı paslanmaz çelik çubuk türlerinde yüksek sıcaklık dayanımı özellikleri de beklenir. Bunlara ek olarak; genel dış ortam uygulamalarında ve mimaride zamana karşı dirençli yapıların elde edilebilmesi için de Paslanmaz Çelik Çubuk kullanılması tavsiye edilmektedir. Amerikan normlarında geçtiği şekliyle 303 Kalite– 316L Kalite- 430 F Kalite - 630 Kalite gibi ifadeler ile bilinen paslanmaz çelikler Avrupa normlarında örnek olarak X5CrNi18-10 – X30Cr13 gibi tanımlamalarla veya 1.4307 – 1.4462 şeklinde malzeme numaraları ile gösterimi yapılır.
Paslanmaz çelik ürünleri çubuk ve tel olarak iki ana gruba ayırabiliriz.
Paslanmaz Çelik Çubuk (EN 10088-3’ e göre)
Yapılarına göre ferritik, martenzitik, östenitik ve dubleks olarak 4 gruba ayrılmaktadır.
Ferritik Paslanmaz Çelik Çubuk
Ferritik yapıları nedeniyle su verilemez. Soğuk çekme işlemi uygulanarak mekanik dayanım özellikleri geliştirilebilir. Cr içeriği iyi bir korozyon direnci sağlar.
En çok kullanılan türü 430 ve 304kalitedir. Otomotiv ve ev eşyaları sektörlerinde oldukça yaygın olarak kullanılır.
Martenzitik Paslanmaz Çelikler sertleştirilebilir çeliklere uygulanan metoda benzer bir metotla ıslah edilebilir. Islahlı ve iyi işlenebilirlik ve deformasyon özellikleri için tavlanmış halde tedarik edilebilir. Martenzitik Paslanmaz Çelikler en iyi korozyon dayanımı soğuk işlemden önce ıslah işlemi uygulanan çubuklarda veya talaşlı imalattan sonra ıslah işlemi uygulanan parçalarda elde edilebilir.
410 kalite genel kullanım amaçlı bir kalitedir fakat sertleşebilirliği sınırlıdır. Tavlı şeklinin soğuk şekillendirilebilirliği iyidir. 416 kalitenin kimyasal bileşimi 410 kaliteninkine yakındır ancak Kükürt (S) ilavesi ile işlenebilirliği geliştirilmiştir. Bu nedenle otomatik tezgâhlarda iyi sonuçlar vermektedir.
AISI 420 paslanmaz çelik birçok yüksek karbonlu çelik gibi 420 kalite paslanmaz çelik de ısıl işlemle sertleştirilebilir. En az %12 krom (Cr) içeren bu alaşım, korozyon direnci için yeterlidir. AISI 420 Tavlanmış durumda iyi bir yumuşaklığa sahiptir, ancak ısıl işlemle mukavemeti ve sertliği artırılabilir.
AISI 420 grubu paslanmaz çelikler kaynaklanabilirliği zayıftır ve korozyon direnci östenitik çeliğe göre daha düşüktür. Birçok farklı versiyonu bulunan 420 kalite paslanmaz çelikler için en popüler olarak 3 kalite öne çıkar. Bunlar 420A, 420B ve 420C kaliteleridir. Temel olarak içeriğindeki karbon miktarına göre bu kaliteler ayrılır. Karbon miktarı arttıkça sertlik ve sertleştirilebilirlik oranı yükselir. 420 kalite olarak tanımlanan çeliklerde en popüler kalite olarak 420A yani X20Cr13 öne çıkar. Ayrıca kükürt oranının sınırlandırılması ile 420BF (X29CrS13) ve 420CF (X46CrS13) kaliteleri de işlenebilirlik olarak talaşlı imalatta avantaj sağlar.
430F kalite paslanmaz çelik, işlenmesi oldukça kolay, kükürt içeren bir paslanmaz çelik türüdür. Bu kalite EN standartlarında 1.4104 veya X14CrMoS17 olarak geçer Paslanmaz malzemeler arasında işlenebilirlik oranı en yüksek paslanmaz çeliklerden biri olarak kabul edilir. Oldukça yakın bir kalite olan ve yine 430F olarak isimlendirilen 1.4105 kalite paslanmaz çeliklerle karıştırılabilir. Amerikan normları ile Avrupa normlarında tanımlanan değerlerin birebir örtüşmemesi sebebiyle bu tip kavram karışıklıkları veya çakışmalar mümkündür. Bu sebeple 430F kalite çeliğinde özellikle ilgili standardın ve malzeme numarasının belirtilmesi çok önemlidir. Kimyasal kompozisyon olarak karbon içeriği haricinde neredeyse aynı olan bu iki çeliklerden 1.4104 kalitesi martenzitik bir yapıya sahipken 1.4105 malzemesi ferritik yapıdadır. Isıl işlem kabiliyetleri de farklı olan bu iki çelik karıştırılmamalıdır. Tüm bunlarla beraber, içeriklerinin çok benzer olması sebebiyle birbirlerine alternatif olarak da kullanılabilmektedir.
1.4122 yüksek Karbon (C) içeriği ve dolayısıyla çok iyi sertleşebilirlik özelliği ile ön plana çıkan bir kalitedir. Aynı zamanda içerdiği Molibden (Mo) sayesinde de ısı ile ilgili özellikleri iyileşmektedir.
431 kalite belli miktarda Nikel (Ni) içerdiği için korozyon dayanımı yüksektir.
631M genellikle anten imalatında kullanılan bir kalitedir.
Östenitik Paslanmaz Çelik Çubuk yapısında Krom (Cr)’ a ilaveten yüksek miktarda Nikel (Ni) içerdikleri için korozyon direnci özellikleri çok gelişmiştir. Östenitik yapı su vermeye müsaade etmemektedir ancak soğuk çekme işlemi ile Östenitik Paslanmaz Çelik Çubuk üzerinde yüksek dayanım elde edilebilmektedir.
302 kalite paslanmaz çelik çubuk, tel çekme operasyonu sonucunda yüksek dayanım değerlerine ulaşabildiği için yay, anten ve yüksek mukavemetli parçaların imalatında kullanılan bir kalitedir.
AISI 303 kalite Östenitik Paslanmaz Çelikler, paslanmaz çelik malzemeler arasında en iyi işlenebilirliğe sahip olarak genel bir kabul görmüştür. AISI 303 yani Euronorm tanımıyla X10CrNiS18-10 veya malzeme numarasıyla 1.4305 kalitesi kükürt içeriği nedeniyle mükemmel işlenebilirliğe sahiptir, ancak bu etkiye ek olarak kükürtün varlığı korozyon direncini azaltır.
303 paslanmaz çelik, en yaygın paslanmaz çelik kalitelerinden biridir. Östenitik yapıda olduğu için manyetik değildir, dolayısıyla mıknatıslanmaz. Yuvarlak, altıköşe ve kare kesitlerde Bimeks Çelik stoklarında hazır bulunmaktadır, ayrıca siparişe özel ebatlarda lama ve profil çektirilebilir.
AISI 304 paslanmaz ya da en çok anılan adı ile 304 kalite paslanmaz çelik, dünyada en yaygın kullanılan ve çok yönlü paslanmaz çeliktir. AISI 304 paslanmaz çelik kalitesi hem şekillendirilebilir ve kaynaklanabilir olması hem de korozyon direncinin yüksek olması sebebiyle otomotiv, beyaz eşya, bağlantı elemanları gibi sektörlerin yanında imalat sanayi, inşaat ve ulaşım gibi sektörlerde çok çeşitli uygulamalarda kullanılmaktadır.
AISI 304L, AISI 304'ün daha az karbonlu bir çeşididir. Nikel (Ni) içeriği AISI 304'ten biraz daha yüksektir. Östenitik yapı, AISI 304 kalite paslanmaz çeliklere yüksek sıcaklıklarda bile tok kalan mükemmel tokluk kazandırır.
AISI 304 Kimyasal Özellikleri (EN 10088-3’e göre)
Kalite |
C |
Mn |
Si |
P |
S |
Cr |
Mo |
Ni |
N |
|
304 1.4301 X5CrNi18-10 |
min. |
- |
- |
- |
- |
- |
18.0 |
- |
8.0 |
- |
304L 1.4307 X2CrNi18-9 |
min. |
- |
- |
- |
- |
- |
18.0 |
- |
8.0 |
- |
AISI 304 Mekanik Özellikleri (EN 10088-3’e göre)
Kalite |
Çekme Dayanımı (Rm) |
Akma Dayanımı (Rp0.2) |
Uzama |
Sertlik Brinell (HB) max |
304 X5CrNi18-10 |
515 MPa |
205 MPa |
40 |
201 |
304L X2CrNi18-9 |
485 MPa |
170 MPa |
40 |
201 |
321 ve 347 kaliteler sırasıyla Titanyum (Ti) ve Niyobyum (Nb) ilavesi ile 304’ e göre daha kararlı bir yapıya sahiptir. Bu sayede taneler arası korozyon özellikleri daha da iyileşmektedir.
304ST, 304Cu ve 305 kaliteler özellikle çok iyi soğuk plastik deformasyon özellikleri ile ön plana çıkmıştır. Soğuk dövme işlemi için en uygun kalitelerdir. Aşırı deformasyon yapılan durumlarda bile bir hayli iyi sonuçlar alınmaktadır.
AISI 316 ( 1.4401 ) kalite paslanmaz çeliğin diğer östenitik paslanmaz çeliklerden telem olarak en büyük farkı alaşımındaki molibden (Mo) oranıdır. Molibden (Mo), aşındırıcı ortamlarda AISI 316'ya AISI 304'e göre korozyona dayanımı daya yüksektir. Özellikle Klor (Cl)’ lu bileşikler içeren ortamlarda korozyon direnci yüksek olduğu için denizcilik ile ilgili uygulamalarda yaygın olarak kullanılmaktadır.
316L, 316 kaliteye göre daha düşük Karbon (C) içeriğine sahiptir. Bu sayede taneler arası korozyon direnci ve kaynak edilebilirlik özellikleri daha iyidir.
AISI 316 Kimyasal Özellikleri (EN 10088-3’e göre) ;
Kalite |
C |
Mn |
Si |
P |
S |
Cr |
Mo |
Ni |
N |
|
AISI 316 1.4401 X5CrNiMo17-12-2 |
Min |
- |
- |
- |
- |
- |
16.0 |
2.00 |
10.0 |
- |
Max |
0.08 |
2.0 |
0.75 |
0.045 |
0.03 |
18.0 |
3.00 |
14.0 |
0.10 |
|
AISI 316L (1.4404 X2CrNiMo17-12-2 |
Min |
- |
- |
- |
- |
- |
16.0 |
2.00 |
10.0 |
- |
Max |
0.03 |
2.0 |
0.75 |
0.045 |
0.03 |
18.0 |
3.00 |
14.0 |
0.10 |
AISI 316 Mekanik Özellikleri
Kalite |
Çekme Dayanımı (Rm) |
Akma Dayanımı (Rp0.2) |
Uzama |
Sertlik Brinell (HB) max |
AISI 316 ( 1.4401 ) |
485 MPa |
205 MPa |
40 |
217 |
AISI 316L ( 1.4404 ) |
485 MPa |
170 MPa |
40 |
217 |
Rodacciai S.p.A, yoğun çalışmaları sonucu paslanmaz çeliklerde rastlanan talaşlı imalat problemlerini, kontrollü Kükürt (S) içeriği ve 304 Plus, 303 Plus, 316 Plus gibi östenitik “Plus” aralığındaki kaliteler ile çözmüştür.
AISI 316Ti kalite Östenitik Paslanmaz Çelikler, 316/316L kalite malzemelerin içerik olarak Titanyum takviyeli versiyonudur. Titanyum (Ti) ilavesi ile daha kararlı hale getirilmiş olan 316Ti paslanmaz çelik ile kimya endüstrisinde kullanımda taneler arası korozyon engellenebilmektedir. Bu sayede hem kimyasal olarak korozyon direncini artırmış olmakla beraber yüksek sıcaklardaki dayanımı da geliştirilmiştir. EN gösterimi ile X6CrNiMoTi17-12-2 veya malzeme numarasıyla 1.4571 olarak tabir edilen bu malzemeler özellikle ortam sıcaklığı 500-800°C arasında kullanımlarda tercih edilebilir. Kaynak kabiliyeti de yüksek olan AISI 316Ti çelikleri bu özellikleriyle petrokimya endüstrilerinde, açık denizlerdeki uygulamalarda, basınçlı tanklarda, aşındırıcı sıvı tanklarında, bağlantı elemanları imalantında, sıklıkla tercih edilen kalitelerden biri olarak öne çıkar.
GVR kalite de ise özel çelik üretim yöntemi ve Kükürt (S) ilavesi sayesinde yüzey kalitesi, üretim verimliliği ve modern talaşlı imalatta çok büyük önem taşıyan takım ömrü özelliklerinde çok iyi sonuçlar elde edilmiştir.
Östenitik – Ferritik ve Isıya Dayanımlı Östenitik Paslanmaz Çelik Çubuk
Paslanmaz çelik çubuk ürün grubumuz, dubleks olarak da adlandırılan iki fazlı kaliteler SS2324, AISI 2005 ve ısıya dayanımlı östenitik kaliteler 310 ve 314 ile sona ermektedir.
SS2324 ve AISI 2005, mükemmel korozyon dayanımları nedeniyle petrol platformlarında kullanılmaktadır.
310 ve 314 kalite paslanmaz çelik çubuk ise yüksek sıcaklık ortamlarında kullanılmaktadır.
Bimeks Çelik olarak yurtiçinde satışını yaptığımız paslanmaz çelik çubuk ürünlerin büyük çoğunluğu beyaz eşya sektöründe kullanılmak üzere imal edilen parçalarda kullanılmaktadır. Paslanmaz Çelik Çubuk beyaz eşya sektöründe kullanılmak üzere imal edilen parçalardan sonra sırasıyla otomotiv ve ev aletleri sektörleri gelmektedir. Dalgıç pompa mili imalatı için de önemli miktarda Paslanmaz Çelik Çubuk satışımız bulunmaktadır.
Paslanmaz çelik çubuk ve paslanmaz çelik tel ürünlerin ise büyük bölümü bağlantı elemanları sektöründe kullanılmaktadır. Daha sonra yay ve hidrolik uygulamaları gelmektedir.
İhracatını yaptığımız paslanmaz çelik çubuklar ise özellikler yazıcı şaftları ve dalgıç pompa sektörlerinde kullanılmaktadır.
Paslanmaz Soğuk Dövmelik Teller
EN 10263-5 standardına göre, otomotiv, beyaz eşya ve daha birçok sektörde kullanılacak bağlantı elemanlarının imalatında kullanılmak üzere üretilmektedir. Muhtelif ebatlarda kangal ve sepetlerde sevk edilmektedir.
Paslanmaz Yaylık Teller
EN 10270-3 standardına göre üretilip, otomotiv, beyaz eşya, mobilya ve daha birçok sektörde kullanılmak üzere birçok çeşit yay imalatında kullanılır.
EN 12072 standardına göre üretilip otomotiv, beyaz eşya, Petro-kimya endüstrilerinde kullanılmaktadır. Çeşitli boylarda çubuk olarak üretilmektedir.
EN 12072 standardına göre üretilip otomotiv, beyaz eşya, Petro-kimya endüstrilerinde kullanılmaktadır. Çeşitli biçim ve ebatlarda makaralara sarılmış olarak üretilmektedir.
Öz Teli
Kaynak teli imalatında hammadde olarak kullanılmaktadır. Kangal, çubuk veya makaraya sarılmış olarak üretilmektedir.
Nervürlü Paslanmaz Çelik Çubuk ve Teller
İnşaat ve yapı uygulamalarında kullanılmaktadır. Tedarik edebildiğimiz ürünlerin kalite ve ebat aralıkları aşağıdaki gibidir. Ürünlerimiz Cares – İngiltere tarafından sertifikalandırılmıştır.
Kaliteler: AISI 304L, AISI 316L, 1.4362 ve 1.4462
Çubuk için: Ø6mm÷Ø32mm, boy 3,00m÷12,00m
Kangal için: Ø6mm – Ø14mm
Uygulama | Profil | Aralık [mm] | Yüzey | Tolerans | |
---|---|---|---|---|---|
Çubuk | Sıcak Haddelenmiş Paslanmaz Çelik Çubuk |
Yuvarlak | 20-200 | İşlem Görmemiş - Kabuk Soyulmuş |
- |
Soğuk Çekilmiş Paslanmaz Çelik Çubuk |
Yuvarlak Altıköşe Kare |
2-40 4-65 4-55 |
Parlak | EN 10278 h9 h10 h11 |
|
Kabuk Soyulmuş Paslanmaz Çelik Çubuk - Haddelenmiş |
Yuvarlak | 20-80 | Parlak | EN 10278 h9 h10 h11 |
|
Taşlanmış Paslanmaz Çelik Çubuk |
Yuvarlak | 3-80 | Parlak | EN 10278 h7 h8 h9 h10 h11 |
|
Kangal | Soğuk Çekilmiş Paslanmaz Çelik Çubuk |
Yuvarlak |
1-22 3-12 4-12 |
Parlak Stearatlı Fosfatlı |
EN 10278 h9 h10 h11 |
Paslanmaz Çelik Çubuk: Özellikler ve Endüstriyel Kullanım Alanları
Paslanmaz çelik çubuklar, endüstriyel uygulamalarda geniş bir kullanım alanına sahip olan dayanıklı ve korozyona karşı dirençli malzemelerdir. Bu makalede, paslanmaz çelik çubukların özelliklerini ve endüstriyel kullanım alanlarını inceleyeceğiz.
Paslanmaz çelik çubuklar, demir, krom, nikel ve diğer alaşımların birleşiminden oluşan özel bir çelik türüdür. Bu alaşımlar, çubuklara mükemmel korozyon direnci ve yüksek mukavemet kazandırır. Paslanmaz çelik çubuklar genellikle yuvarlak, düz veya altıgen kesitli olarak bulunabilir.
Paslanmaz çelik çubuklar, çeşitli endüstriyel uygulamalara uygun çeşitli fiziksel ve mekanik özelliklere sahiptir. Yüksek sıcaklık dayanımı, korozyona karşı direnç, düşük veya yüksek sıcaklıkta şekil değiştirme direnci gibi özellikler, paslanmaz çelik çubukları önemli kılar.
Paslanmaz çelik çubuklar, inşaat ve yapı endüstrisinde yaygın olarak kullanılır. Dayanıklılıkları, estetik görünümleri ve korozyona karşı dirençleri nedeniyle çeşitli yapısal uygulamalarda tercih edilirler.
Otomotiv endüstrisinde, paslanmaz çelik çubuklar, egzoz sistemleri, şasi parçaları ve diğer bileşenler için ideal bir seçenek olarak kullanılır. Korozyona karşı dirençleri, uzun ömürleri ve düşük bakım gereksinimleri avantaj sağlar.
Denizcilik uygulamalarında, paslanmaz çelik çubuklar tuzlu suya, nem ve diğer deniz ortamına karşı dayanıklılık sağlayarak gemi yapıları, deniz motorları ve donanımı için tercih edilir.
Paslanmaz çelik çubuklar, gıda ve içecek endüstrisinde hijyenik ve korozyona karşı dirençli özellikleri nedeniyle kullanılır. Paslanmaz çelik, hijyen standartlarına uymak için ideal bir malzemedir.
Paslanmaz çelik çubuklar, çeşitli üretim ve işleme süreçlerinden geçirilir. Soğuk çekme, sıcak haddeleme ve diğer özel işlemler, çubukların belirli özelliklere ve boyutlara sahip olmasını sağlar.
Paslanmaz çelik çubuk seçerken, uygulama gereksinimleri, çubuk boyutları, kimyasal bileşenler ve mekanik özellikler göz önüne alınmalıdır. İdeal çubuk, belirli bir endüstri veya uygulama için gereken özelliklere sahip olmalıdır.
Sonuç olarak, paslanmaz çelik çubuklar, geniş bir endüstriyel yelpazede kullanılan dayanıklı, korozyona karşı dirençli ve estetik çözümler sunan önemli yapı malzemeleridir. Uygun seçim ve işleme ile, paslanmaz çelik çubuklar, uzun ömürlü ve güvenilir bileşenler sağlayabilir.